Bir gayrimenkul sahibine, farklı bir gayrimenkul üzerinde sınırlı kullanım hakkı sağlanırsa bu “irtifak hakkı” olur.

İrtifak Hakkı Nedir?

İrtifak hakkı, 4271 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 779.maddesine göre; bir taşınmaz lehine diğer taşınmaz üzerinde kurulabilmektedir. Birinin gayrimenkul üzerinde sahip olduğu hakların kullanımını kısıtlayabilmekte veya gayrimenkulü belirli bir şekilde kullanma zorunluluğu getirmektedir.

Mesela; gayrimenkulü üzerine irtifak hakkı kurulan birinin, arsasının bir kısmını diğer gayrimenkul sahibine yol olarak kullandırması gerekebilmektedir. Bu gayrimenkulün bir bölümü kullanılarak yol açılabilir. Bu sayede yola cephesi olmayan diğer bir gayrimenkul için de irtifak hakkı kurulmuş durumda olur.

İrtifak Hakkı Çeşitleri Nelerdir?

İrtifak hakkı 3 farklı çeşide ayrılmaktadır.

1. Üst hak; bir gayrimenkulün üzerinde veya altında inşaat yapma hakkı,
2. Kaynak hakkı; gayrimenkulde yer alan su kaynağından yararlanma hakkı,
3. Geçit hakkı; başkasının arazisinden geçme hakkı.

Faydalanma yetkisi açısından olumlu-olumsuz olarak 2 gruba ayrılmaktadır. 2 gayrimenkul arasındaki bir geçitten aktif olarak faydalanma gibi bir durum söz konusuysa bu doğrudan olumlu irtifak hakkı olur. Manzara kapatmama hakkı gibi aktif kullanım olmayan durumlar olduğunda olumsuz irtifak hakkı olmaktadır.

İrtifak Hakkı Nasıl Kurulmaktadır?

İrtifak hakkı; tarafların irtifak hakkı anlaşması veya dava yoluyla ile de kurulabilmektedir. Arada anlaşma sağlanması halinde, resmi sözleşme yapılması aynı zamanda tapu siciline tescil edilmesi gerekmektedir. Tapu siciline tescil edilmezse eğer gayrimenkulün yeni sahibi bu hakkı tanımayabilir. Bu yüzden yalnızca taraflar arasında yapılmış olan sözleşme, irtifak hakkının kalıcı olması adına yeterli olmamaktadır. Yalnız 4271 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 789.maddesine göre hayvan otlatma alanını kullanıyor olmak, tarlaya su almak adına ark yapma gibi durumlar halinde taraflar arasında eğer resmi sözleşme yapılmazsa yerel adetler geçerli sayılmaktadır.

İrtifak Hakkı Tesisi İçin Hangi Belgeler Gerekir?

İrtifak hakkının sağlanması talep edilen gayrimenkulün bağlı olduğu Tapu ve Kadastro Müdürlüğü’ne başvurmak gerekir. İrtifak hakkı sözleşmesi yapılması adına tarafların Tapu ve Kadastro Müdürlüğü’ne aşağıda bulunan evrakları ibraz etmesi gerekir:

1. İki gayrimenkulün de tapu senedi,
2. Başvuruyu gayrimenkul sahibi yapmayacaksa yani vekil başvuru yapacaksa vekâletname örneği ve kimliği,
3. Gayrimenkul sahiplerinin kimliklerinin aslı ile kimliklerinin 3 adet fotokopisi gerekmektedir.

Gayrimenkul sahibi vefat etmişse; varislerin Tapu ve Kadastro Müdürlüklerine başvurması, kendi adına intikal işlemlerini yaptırmış olması gerekir. Bu işlem için yalnız döner sermaye ücretinin ödenmesi gerekir.

---

PAYLAŞ:

---